Henüz Konuşmamış Çocuk ve Bebeklerde Gözlük Verme

Erken çocukluk döneminde gözlük vermek, yetişkinlerde gözlük vermekten çok farklıdır.

  1. Görme keskinliği seviyesini ölçmek zordur, güvenilir bir görme seviyesi elde edilemeyebilir.
  2. Göz tembelliği riski bu yaş grubunun en önemli özelliğidir.
  3. Farklı uyum gücüne sahiptirler.
  4. Görme gereksinimleri farklıdır.
  5. Oluşturulmuş değerler daha çok klinik tecrübelere dayalıdır.
 

ŞAŞILIK VARSA KRİTERLERİMİZ FARKLIDIR.
Şaşılık olmayan, tamamen normal görünen bir bebek, kırma kusuru olup olmadığını belirleyecek nitelikte bir göz kontrolü şansı yakaladıysa, gelecekte karşılaşabileceği göz tembelliği ve/veya şaşılık olasılıklarının bu yaşta kontrol altına alınabilmesi yönünden gerçekten şanslıdır.

 

Gözlük Verecek miyiz?

Gözlük Vermeden mi Takip Edeceğiz?

Göz Tembelliği Riski Nedir?

Küçük bir bebeğin gözlük kullanması bebek için de, anne baba için de zorluklar içerir. Ancak kötü görme riski olduğu belirlendiyse, tüm zorluklara rağmen gözlük vermek gereklidir. Risk kontrol altında olduğunda ise gözlük vermeden takip edebilmekteyiz. Bu risk durumları kırma kusuru çeşitlerine ve derecelerine göre değişmektedir. Kırma kusurlarını incelersek:

 

HİPERMETROPİ

+4.00 Diyoptri hipermetropi seviyesi eşik değer
Emetropizasyon (Bebeklik Numaralarının Sıfırlanması) sürecinin büyük çoğunluğunun tamamlandığı 1 yaşa kadar azalmazsa belirgin şaşılık ve kötü görme riski vardır. 


ANİZOMETROPİ

(İki gözün farklı kırma kusuru olması)

Güçlü bir ambliyojenik (göz tembelliği oluşturucu) faktördür. Ciddi dereceler sıklıkla ambliyopiye yol açar. Hafif-orta derecelerde ise tedavi, bazı kriterlere göre planlanır. Çeşitli çalışma grupları okul öncesi çocukları taramada 1.50 Diyoptri ve üzeri anizometropiyi hedef almaktadır. İki göz arasında en az bir meridyende 1,50 Diyoptri ve üstü fark olması bebeklikte nadir (%1) görülür. Sıklıkla astigmatla birliktedir. Bebeklik süresinde hızla sıklığı azalmaktadır, yani emetropizasyon (sıfırlama) burada da geçerlidir. Kalıcı anizometropi, çok düşüktür (%0,03). Şaşılıkla beraber olmadıkça 1 yaşa kadar düzeltilmeyebilir. Ancak kalıcı anizometropide göz tembelliği riski büyüktür (%25).


MİYOPİ

Miyopi bebeklerde seyrek görülür. 6-9 ay arası sadece %1,6 bebek miyopik bulunmuştur. Azalmaya eğilimlidir, yani burda da emetropizasyon (bebeklik numaralarının sıfırlaması) söz konusudur. Ancak okul yıllarında tekrar miyopiye geri dönebilmektedir (özellikle astigmatsız veya kurala aykırı astigmatı olanlarda).

Simetrik (her iki gözde birbirine yakın değerde olan) miyopi
  • Göz tembelliği olasılığı minimaldir
  • Beklenen görme keskinliği ihtiyacı ilk 3 yaşta 1-2m içindedir.

Düşük seviyelerde simetrik miyopide gözlük ihtiyacı minimaldir.


Eşik değerler:

  • 0-1 yaş: 4.00 Diyoptri ve üzeri,
  • 1-3 yaş: 3.00 Diyoptri ve üzeri,
  • 3 yaş-Ana sınıfı: 1,50 Diyoptri ve üzeri,
  • Daha büyük ilkokul çocuklarında yetişkin gibi tam düzeltme.

Miyopinin İlerlemesi:

Miyopinin  az düzeltilmesi
                 tam düzeltilmesi
                 aşırı düzeltilmesinin
İlerlemeyi uyardığı veya geciktirdiği  ile ilgili  bulgu yoktur.
İyi kontrollu son çalışmalarda:
Aşırı düzeltme yapıldığında bile herhangi bir etki bulunamamıştır.
Miyopinin ilerlemesi yakın çalışma ile beraberdir.


ASTİGMATİZMA

Astigmatizma bebeklerde sık görülür. 6-9 aylık bebekler tarandığında 1.00 Diyoptri ve üzeri astigmatizma %50'den fazla bulunmuştur, 18 ay ile 3,5 yaş arasında yetişkin seviyelerine (%8) ulaşmaktadır. Bu Emetropizasyondur (bebeklik numaralarının sıfırlanması). Yüksek astigmatik kusurlar nadirdir (2.00 Diyoptri ve üzeri %3).

1.50 Diyoptri den az simetrik astigmatizma:

  • Görme azalması minimal
  • Ambliyopiye neden olmayacağı düşünülür

Oblik astigmatizma

  • Görmeyi biraz daha azaltır
  • Daha az büyüklüklerde ambliyopiye neden olabilir

Astigmatizması 1.00 Diyoptri den fazla olan bebeklerde

  • 3 yıl boyunca astigmatları belirgin olarak azalır
  • En belirgin azalma hayatın 2'nci yılı boyunca olur
  • Oblik astigmatı olanlarda seviyesi azalsa bile astigmatları kalır
  • 1 yaşında 1.50 Diyoptri veya daha fazla astigmat devam ediyorsa 3,5 yaşında göz tembelliği olasılığı daha yüksek olmaktadır. (%9,3-%3,4)

Tedavi kriterleri

  • Belirgin astigmatik kusurlar 1 yaşa kadar beklenebilir
  • 1 yaş dan sonra 1.50 Diyoptri'ye kadar olan astigmatizma düzeltme gerektirmez (yüksek miyop veya hipermetropla birlikte olmadıkça)
  • Astigmatizma azalmazsa veya artarsa ambliyopi gelişme riski büyüktür

Yaklaşık 4 yaşa kadar görme keskinliğinin doğru tespiti zor olduğundan
gözlük verme:

  • Sikloplejik (uyum gücünü bloke eden damla ile ölçülmüş) kırma kusuru seviyesi
  • Çocuğun yaşına bağlı görsel gereksinimi
  • Ailede şaşılık ve göz tembelliği öyküsüne göre değerlendirilmelidir

 

Genel Kural

Anizometropi hariç (iki gözün farklı seviyelerde kırma kusuruna sahip olması), çocuk fayda görüyorsa gözlüğünü takar, takmıyorsa daha iyi bir görme elde etmiyordur.

 

1-3,5 Yaş Kritik Süreçtir...

Yol gösterici ve önemli test Dinamik retinoskopidir.